PBT & PMT screening tool

De PBT en PMT screening tool is een online tool die is ontworpen om de persistentie (P), bioaccumulatie (B), mobiliteit (M) en humane toxiciteit (T) van stoffen te voorspellen op basis van modelvoorspellingen voor deze eindpunten. Emissies van stoffen die persistent, bioaccumulerend en gevaarlijk zijn voor mensen en/of ecosystemen (PBT), of die zeer persistent en zeer bioaccumulerend (zPzB) zijn, kunnen onomkeerbare gevolgen met zich meebrengen. Hetzelfde geldt voor stoffen die persistent en mobiel in het milieu en gevaarlijk zijn voor mensen en/of ecosystemen (PMT) zijn, of die zeer persistent en zeer mobiel (zPzM) zijn. Screeningsaanpakken kunnen gebruikt worden om mogelijke PBT/zPzB- en PMT/zPzM-stoffen zo vroeg mogelijk te identificeren.

Modelbeschrijving

De basisaanpak is om stoffen een score te geven van 0 (geen of zeer laag PBT/PMT-potentieel) tot 1 (zeer hoog PBT/PMT-potentieel). Naast de algehele PBT/zPzB- en PMT/zPzM-scores worden ook voor de individuele eigenschappen P, B, M en T zo geconstrueerd dat ze het volgende opleveren:

een score van 0 tot 0,33 duidt op een lage tot matige P, B, M en/of T potentieel;
een score van 0,33 tot 0,5 duidt op een hoge P, B, M en/of T potentieel;
en een score van 0,5 tot 1 duidt op een zeer hoge P (zP), B (zB), M (zM) en/of T potentieel.

Er is een verschil in de P-score voor de PMT-screening en de PBT-screening. Dit komt omdat de PBT-beoordeling zich richt op stoffen die zich ophopen in bodem en sediment (sterk absorberende hydrofobe stoffen). De PMT-beoordeling richt zich vooral op stoffen die de neiging hebben om in het water te blijven (hydrofiele stoffen).

In bodem en sediment zijn de halfwaardetijden langer dan in oppervlaktewater. Er worden voor bodem en sediment dan ook andere criteria gehanteerd dan voor water. Omdat hydrofobe stoffen zich ophopen in bodem en sediment is de algehele persistentie (overall persistence) van deze stoffen met name afhankelijk van de persistentie in bodem en sediment. Daarom wordt de algehele persistentie voor de PBT/vPvB schattingen gebaseerd op de criteria voor bodem en sediment. Dit leidt ertoe dat er voor dezelfde stof andere P scores kunnen voorkomen bij de schatting van PBT- en PMT-eigenschappen. Omdat hydrofiele stoffen niet aan bodem en sediment binden is de vergelijking van de algehele persistentie met de criteria voor bodem en sediment voor deze stoffen niet relevant.

De totale PBT/zPzB en PMT/zPzM scores worden vormgegeven op basis van de scores van de drie afzonderlijke indicatoren. De details van deze berekeningen zijn beschreven in de , net als de details over de implementatie van de onderliggende (link handleiding/rvs PBT/PMT pagina).

Het meest recente artikel, waarin de methodologie in detail wordt beschreven, is beschikbaar via deze link. De methodologie is gebaseerd op eerder werk van Rorije et al. (2011) en Hartmann et al. (2021). Een meer praktische beschrijving van de methodologie, het toepassingsgebied en de interpretatie van de resultaten ervan zijn te vinden op de PBT/zPzB-informatiepagina en de PMT/zPzM-informatiepagina.

Invoer

Als invoer moet een CAS-nummer van een chemische structuur worden opgegeven. De gebruiker kan zoeken op een enkele stof via het tabblad ‘Zoek enkele stof’ of op een reeks stoffen (CAS-nummers) via het tabblad ‘Een reeks stoffen zoeken’. Niet alle CAS-nummers zijn opgenomen.

Uitvoer

De uitvoer voor het zoeken naar een enkele stof omvat het CAS-nummer en (indien beschikbaar) de naam van de invoerstof, alsmede de totale gecombineerde PBT-, zPzB-, PMT- en zPzB-scores en de individuele P-, B-, M- en T-scores voor die stof. Verder wordt een toelichting gegeven op de scores met daarin de voorspelde indicatoren voor P, B en M die worden gebruikt voor de berekening van de scores. Er wordt ook een link gegeven naar meer gedetailleerde informatie over de stof, indien beschikbaar.

De uitvoer voor het zoeken van een reeks stoffen bevat dezelfde informatie als het zoeken naar afzonderlijke stoffen, met uitzondering van de uitleg over de P-, B- en M-scores. Een link om die informatie per stof te krijgen is opgenomen.

Proclaimer

De resultaten van deze PBT & PMT screening tool geven een voorspelling van mogelijke PBT/zPzB of PMT/zPzM eigenschappen. Merk op dat de scores indicatief zijn. Een lage score betekent niet per definitie dat er geen PBT/zPzB of PMT/zPzM zorg is. Omgekeerd betekent een hoge score niet per definitie dat een stof PBT/zPzB of PMT/zPzM eigenschappen heeft. De screeningsaanpak moet worden gebruikt als een eerste screeningsstap, die moet worden gevolgd door verder onderzoek naar deze eigenschappen. Hierbij is extra duiding door expert judgement wenselijk. Een vervolg kan bijvoorbeeld bestaan uit het verzamelen van emissiegegevens en/of experimentele gegevens over persistentie, bioaccumulatie, mobiliteit en/of toxiciteit. Bij evaluatie van de getoonde uitvoer is het aan te raden om niet alleen naar de smiley-indicatoren te kijken, maar ook aandacht te besteden aan de onderliggende scores. Nieuwe kennis of inzichten kunnen leiden tot wijzigingen en updates van de tool. Aanpassingen worden op deze website gepubliceerd.

Ten slotte moet worden opgemerkt dat voorspellingen met een lage PBT- of PMT-zorg (of het ontbreken van enige voorspelling) niet betekenen dat een chemische stof veilig kan worden gebruikt. Andere effecten of eigenschappen kunnen niet worden uitgesloten. Stoffen kunnen nog steeds een potentieel probleem vormen voor de menselijke gezondheid en/of het milieu, bijvoorbeeld vanwege kankerverwekkende, mutagene en/of reprotoxische (CMR) eigenschappen.

Lees voor meer informatie de PBT/zPzB informatiepagina, PMT/zPzM informatiepagina , CMR informatiepagina of ZZS informatiepagina.

Afkortingen

CMR: Carcinogeen, mutageen or reprotoxisch
M: Mobiel
PBT: Persistent, bioaccumulerend en toxisch
PMT: Persistent, mobiel en toxisch
zPzB: Zeer persistent en zeer bioaccumulerend
zPzM: Zeer persistent en zeer mobiel
ZZS: Nederlandse Zeer Zorgwekkende Stoffen

Zoeken op één stof
Zoeken op meerdere stoffen

Zoek

Resultaten

Chemische structuur gebruikt voor score berekeningen.

Structuurformule wordt geladen…

		Waarde	Uitleg
CAS-nummer		2447-57-6
Stof		sulfadoxine	Stof detailpagina

PBT Score		0,10	Dit is een lage tot matige PBT score. De PBT score is gebaseerd op een weging van de P, B en T-scores volgens de volgende formule: PBT-score = (P(pbt)-score)^0.33 × (B-score)^0.33 × (T-score)^0.33.
vPvB Score		0,04	Dit is een lage tot matige vPvB score. De vPvB score is gebaseerd op een weging van de P(pbt)- en B-scores volgens de volgende formule: vPvB-score = (P(pbt)-score)^0.5 × (B-score)^0.5.
	P_PBT Score	0,32	Dit is een lage tot matige pbt persistentie score. Deze P(pbt)-score is gebaseerd op een gemiddelde globale halfwaardetijd (de 'overall persistence') van 117 dagen geschat met SimpleBox versie 4 en fysisch-chemische eigenschappen geschat met EPISuite™ version 4.1.
	B Score	0,00	Dit is een lage tot matige bioaccumulatie score. Deze B-score is gebaseerd op de bioconcentration factor in vissen (BCF) van 4 L/kg geschat op basis van de relatie met log Kow zoals beschreven in de REACH guidance R.11, en gecorrigeerd voor metabolisme in de vis zoals geschat met het BCFBAF model van EPISuite™ version 4.1.
	T Score	0,75	Dit is een zeer hoge toxiciteit score. Deze T-score is gebaseerd op de aanwezigheid van alerts voor de volgende toxicologische eingpunten: carcinogeniteit (c), mutageniteit (m), reproductietoxiciteit (r) and hormoonverstoring. Ook wordt de gelijkenis van de chemische structuur met bestaande ZZS stoffen, de klassificatie van een stof in een van de drie Cramer groepen voor toxiciteit, en of de stof een carbamate of organofosfaat verbinding is meegenomen in de weging.

PMT Score		0,59	Dit is een zeer hoge PMT score. De PMT score is gebaseerd op een weging van de P, M en T-scores volgens de volgende formule: PMT-score = (P(pmt)-score)^0.33 × (M-score)^0.33 × (T-score)^0.33.
vPvM Score		0,52	Dit is een zeer hoge vPvM score. De vPvM score is gebaseerd op een weging van de P(pmt)- en M-scores volgens de volgende formule: vPvM-score = (P(pmt)-score)^0.5 × (M-score)^0.5.
	P_PMT Score	0,54	Dit is een zeer hoge pmt persistentie score. Deze P(pmt)-score is gebaseerd op een halfwaardetijd in zoet oppervlaktewater van 65 dagen geschat met het BIOWIN3 model of EPISuite™ version 4.1.
	M Score	0,51	Dit is een zeer hoge mobiliteit score. Deze M-score is gebaseerd op de 10-log van de partitiecoefficient van de organische fractie van bodem en water (log Koc) van 1,94 geschat met het KocWIN model of EPISuite™ version 4.1.
	T Score	0,75	Dit is een zeer hoge toxiciteit score. Deze T-score is gebaseerd op de aanwezigheid van alerts voor de volgende toxicologische eingpunten: carcinogeniteit (c), mutageniteit (m), reproductietoxiciteit (r) and hormoonverstoring. Ook wordt de gelijkenis van de chemische structuur met bestaande ZZS stoffen, de klassificatie van een stof in een van de drie Cramer groepen voor toxiciteit, en of de stof een carbamate of organofosfaat verbinding is meegenomen in de weging.

Scores Uitgelegd

laag tot matige P/M/B/T zorg: <0,33
hoge P/M/B/T zorg: 0,33-0,5
zeer hoge P/M/B/T zorg: >0,5